Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.)
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r., Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.)
- Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017, poz. 356 )
- Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r. poz. 532)
- Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r., Nr 6 poz. 69 ze zm.)
Cele procedury
- Osiągnięcie celów wychowania określonych w podstawie programowej, w szczególności w zakresie budowania u wychowanków systemu wartości i wzmacniania orientacji w tym, co dobre, a co złe, w zakresie kształtowania u małoletnich odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach oraz w zakresie rozwijania umiejętności społecznych, które są niezbędne w poprawnych relacjach z małoletnimi i dorosłymi.
- Eliminowanie agresji jako zagrożenia dla bezpieczeństwa małoletnich korzystających ze świadczeń placówki Zgromadzenia.
- Usprawnienie i zwiększenie skuteczności oddziaływań wychowawczych wobec małoletnich wykazujących objawy zagrożenia niedostosowaniem społecznym.
- Uświadomienie rodzicom małoletniego ich roli w procesie wychowawczym i wypracowanie metod współpracy pomiędzy placówką, a rodzicami w pokonywaniu trudności wychowawczych.
- Zapobieganie zachowaniom niepożądanym wychowanków, w szczególności o charakterze powtarzalnym.
- Wskazanie działań zapobiegawczych (profilaktycznych) oraz naprawczych (korekcyjnych) w stosunku do zachowań małoletnich sprawiających trudności wychowawcze.
Reguły postępowania doraźnego wobec przejawów agresji
- Każdy jest zobowiązany jest do przeciwstawiania się przejawom agresji ze strony wychowanków.
- Podejmując interwencję wobec agresywnego małoletniego, należy dążyć do zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim wychowankom, a także sobie.
- Reakcja wobec przejawów agresji powinna być adekwatna do skali zagrożenia spowodowanego agresją, jak również do okoliczności zdarzenia, wieku i stopnia rozwoju sprawcy.
- Podejmując interwencję wobec agresywnego małoletniego, należy powstrzymać się od przejawiania w stosunku do niego agresji fizycznej i słownej (nie należy: obrażać dziecka, zawstydzać go ani oceniać; ocenie podlega zachowanie, a nie osoba). Reakcja powinna być stanowcza, a przekaz słowny prosty i jasny.
- Użycie siły fizycznej jako środka przymusu jest ostatecznością w przypadku konieczności powstrzymania małoletniego przed zadaniem ciosu innej osobie, w celu rozdzielenia bijących się małoletnich czy odebrania małoletniemu niebezpiecznego przedmiotu, jeśli odmawia ono jego dobrowolnego oddania.
- Działaniom skierowanym na usunięcie bezpośredniego zagrożenia powinna towarzyszyć próba wyciszenia małoletniego poprzez rozmowę, odwrócenie jego uwagi itp.
- Wychowankowie, przeciwko którym skierowana była agresja, powinni zostać otoczeni opieką, a w razie doznania przez nich krzywdy powinna im zostać udzielona pomoc.
- Osoba podejmująca interwencję, niebędąca wychowawcą grupy, do której uczęszcza agresywny wychowanek, informuje o zdarzeniu wychowawcę.
- Wychowawca przeprowadza rozmowę z agresywnym małoletnim w celu wyjaśnienia powodów niewłaściwego zachowania.
- Fakt agresywnego zachowania małoletniego powinien być odnotowany w dzienniku zajęć i zgłoszony rodzicom/opiekunom prawnym/opiekunom faktycznym małoletniego według zasad określonych przez placówkę.
Reguły postępowania systemowego wobec małoletniego sprawiającego trudności wychowawcze i przejawiającego agresję
- Wychowawca w ramach działań profilaktycznych omawia z rodzicami/opiekunami prawnymi/opiekunami faktycznymi małoletnich wzajemne relacje między placówką Zgromadzenia, a jego środowiskiem rodzinnym w zakresie współdziałania w procesie wychowawczym oraz zakres odpowiedzialności za zachowanie małoletniego.
- Wychowawca/nauczyciel podejmuje działania wychowawcze zmierzające do eliminacji trudności i rozwiązywania problemów małoletniego.
- W przypadku powtarzających się przejawów agresji i innych zachowań powodujących trudności wychowawcze, osoba wyznaczona przez dyrektora placówki przeprowadza z rodzicami/opiekunami prawnymi/opiekunami faktycznymi małoletniego rozmowę, w czasie której omawia problem. Informuje ich o dotychczas podjętych działaniach ukierunkowanych na korekcję niepożądanych zachowań małoletniego oraz o zaplanowanych działaniach wychowawczych. Zobowiązuje rodziców/opiekunów prawnych/opiekunów faktycznych do współpracy w realizacji przedstawionych czynności i wskazuje zadania możliwe do podjęcia w środowisku rodzinnym małoletniego. Działania takie dokumentuje się notatką służbową.
- Nauczyciele zobowiązani są do wspomagania rodziców/opiekunów prawnych/opiekunów faktycznych w pracy wychowawczej z małoletnim, m.in. poprzez doradztwo w zakresie dobrych praktyk wychowawczych, wskazanie odpowiedniej literatury, proponowanie odpowiednich zabaw i ćwiczeń do realizacji w środowisku rodzinnym, przekazanie informacji o instytucjach wspomagających rodzinę.
- Wychowawca małoletniego sprawiającego trudności wychowawcze podejmuje działania w celu organizacji dla niego oraz ewentualnie także dla jego rodziców/opiekunów prawnych/opiekunów faktycznych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.
- W przypadku nieskuteczności działań podejmowanych przez wychowawcę przedstawia on problem trudności wychowawczych małoletniego na zebraniu rady pedagogicznej.
- W razie niemożliwości przezwyciężenia trudności wychowawczych wynikających z braku współpracy ze strony rodziców/opiekunów prawnych/opiekunów faktycznych małoletniego lub z innych zaniedbań wobec małoletniego, dyrektor placówki Zgromadzenia rozważy poinformowanie o sytuacji wydziału rodzinnego i opiekuńczego właściwego miejscowo sądu rejonowego.
- W przypadku nieskuteczności podejmowanych przez placówkę Zgromadzenia działań i niemożliwości przezwyciężenia w dłuższym okresie trudności wychowawczych, w szczególności jeśli zachowanie małoletniego powoduje stałe zagrożenie dla innych wychowanków, należy rozważyć wszelkie dostępne kroki natury prawnej, nie wyłączając zawiadomienia wydziału rodzinnego i opiekuńczego właściwego miejscowo sądu rejonowego.